Χάικου - Δεκαπεντασύλλαβος δεκαεπτασύλλαβος "περιοδικό Ένεκεν"
Στο Λέξημα, στην κατηγορία Λογοτεχνικά Περιοδικά, αναδημοσιεύονται επιλεγμένα άρθρα & άλλα κείμενα από έντυπα λογοτεχνικά περιοδικά, σε μια προσπάθεια να γίνουν αυτά γνωστά στο ευρύτερο κοινό του διαδικτύου.
.
Από το περιοδικό ΕΝΕΚΕΝ αναδημοσιεύεται το άρθρο του Ηλία Μέλιου για τα ΧΑΙΚΟΥ καθώς και τα στοιχεία επικοινωνίας του περιοδικού.
.
********
ΧΑΪΚΟΥ
.
δεκαπεντασύλλαβος δεκαεπτασύλλαβος
.
Μην τα πετάς τα λόγια σου σαν τ' άχερο στ' αλώνι
Γιατί τα παίρνει ο δαίμονας και ποιος τα συμμαζώνει;
(δημοτικό λιανοτράγουδο)
.
Ριζωμένοι στη Γη (συγκάτοικοι) αναγνωρίζουμε τον άλλον γνωρίζοντας τις ρίζες του. Εξ άλλου, το ίδιο κάνουμε για να γνωρίσουμε και τον ίδιον μας τον εαυτό. Ριζώνουμε μέσα μας ψάχνοντας τις ρίζες μας· που για εμάς τους έλληνες είναι, κυρίως, η άνεση στην πολυσυνθετικότητά της. Διότι αυτή είναι και η δυσκολία μας. Ενώ, για παράδειγμα, η αντίστοιχη (άνεση) των ιαπώνων είναι η δυσκολία στην απλότητά της, αφού άνεση διακρίνει την υλική και πνευματική τους δημιουργικότητα. Και μια από τις δυσκολίες τους (δηλαδή τις ρίζες) είναι και η ποίηση χαϊκού.Το ιαπωνικό χαϊκού, ως προς τη μορφή του, προέρχεται από το «σύντομο ποίημα», το τάνκα (ή και ουάκα, «κλασσική, αυλική, εθνική ποίηση», που ήκμασε περισσότερο τα χρόνια 794-1185). Το τάνκα αποτελείται από 31 συλλαβές σε δύο στροφές, ενός τρίστιχου 17σύλλαβου (των 5-7-5 συλλαβών) και ενός δίστιχου 14σύλλαβου (των 7-7 συλλαβών). Συνεχή και αλλεπάλληλα τάνκα αναπτύσσουν το «αλυσιδωτό ποίημα», το ρένγκα, των μεσαιωνικών χρόνων, των σαμουράι, των σογκούν και των βουδιστών μοναχών, όπου το 17σύλλαβο τρίστιχο και το αντίστοιχο 14σύλλαβο γράφονταν από διαφορετικούς ποιητές, συλλογικά, ως ένα είδος παιχνιδιού, όπως στους έλληνες στα αρχαία χρόνια και όπως επίσης στα νεώτερα και τωρινά χρόνια με τα δημοτικά δίστιχα π.χ. τις μαντινάδες. Το πρώτο 17σύλλαβο ονομαζόταν χόκκου και αποτελούσε την αρχή της «σατιρικής, ελεύθερης και ευτράπελης ποίησης» (ρένγκα του χαϊκάι). Με τον καιρό και από τον 19ο αιώνα το χόκκου ξεχωρίζει ως ένα αυτόνομο ποίημα με την ονομασία χαϊκού. Η ποίηση αυτή αντιπροσωπεύει τη Εποχή των Τοκουγκάουα (1600-1867) με κατ' εξοχήν εκφραστή τον Μανεφούσα Μάτσουο Μπασό (1644-1694) [1].Την ιαπωνική ποίηση δεν μπορεί να την δει κανείς ξέχωρα από την απεικόνισή της. Με την ιδεογράμματη γραφή γίνεται και ζωγραφική. «Ένα Γιαπωνέζικο ποίημα θα πρέπει πρώτα να ειδωθεί (ν' αναπαρασταθεί δηλ. οπτικά) και μετά ν' ακουστεί» [2]. Ο κινηματογραφιστής Σεργκέυ Αϊζενστάιν (1898-1948) αναφερόμενος στην ιαπωνική ποίηση στο βιβλίο του Η Μορφή του Φιλμ γράφει: «Αυστηρά περιορισμένος στον αριθμό των συλλαβών του, καλλιγραφικά γοητευτικός στις περιγραφές και τις παρομοιώσεις του, τολμηρός στις απροσδόκητες συνδυαστικές του (…), ο Γιαπωνέζικος στίχος μάς δίνει μια ενδιαφέρουσα “σύντηξη” εικόνων, η οποία ερεθίζει τις πιο απομακρυσμένες ανάμεσά τους αισθήσεις» [3]. «Καθώς το ιδεόγραμμα παρέχει ένα μέσο για την λακωνική διατύπωση μιας αφηρημένης έννοιας, η ίδια μέθοδος όταν μετατίθεται σε λογοτεχνική παρουσίαση δημιουργεί έναν ανάλογο λακωνισμό εξημμένης φαντασίας» [4]
.
.
.
.
.
Προηγούμενα σχετικά κείμενα :
.
.
.
.
